Lütfen, ne olur RAW çekin.

Ne zaman bir gezgine “fotoğraflarını RAW formatında çekiyorsun, değil mi?” diye sorsam, aldığım yanıt neredeyse hep aynı oluyor: “Ama RAW çok yer kaplıyor”.

Doğru. Çok yer kaplıyor, ama bence ısrarla RAW kullanılmamasının gerçek nedeni sadece üşengeçlik. Çünkü özellikle uzun süreli seyahat eden hemen herkes yanında bir PC ve harici hard disk taşıyor zaten. Sonuçta tek yapmanız gereken akşamları o gün çektiğiniz fotoğrafları hard diskinize aktarmak, bunun için internet bağlantısına da ihtiyacınız yok üstelik…

Peki neden RAW çekelim?

Bildiğiniz gibi dijital fotoğraf makineleri çektiğimiz kareleri en sık 2 farklı formatta kaydeder. Hepimizin iyi bildiği jpeg ve RAW.

RAW formatında sensör üzerine düşen görüntüye ait veriler, yani çektiğimiz fotoğraf, herhangi bir işlemden geçirilmeden olduğu gibi saklanır. Hatta fotoğrafa ait beyaz ve renk dengeleri, eğriler, keskinlik gibi birtakım “teknik” veriler de farklı elementler halinde korunur. Yani, fotoğrafa ait her şey ham haliyle hep elinizin altındadır.

Zaten RAW da bir takım sözcüklerin ilk harflerinden oluşan kısaltma biçiminde bir terim değil başlı başına bir sözcüktür ki İngilizcede ham anlamına gelir…

Jpeg ve benzeri diğer formatlarda ise sensör üzerine düşen görüntüye önce belirli işlemler uygulanır. Makine bu arada fotoğrafınızı sıkıştırır, sıkıştırtırken de bit değerini düşürür öyle kaydeder. Ve yapılan bu işlem de geri alınamaz.

Bu yüzden çektiğiniz fotoğrafları RAW formatında bir köşeye atıp saklayın ki daha sonra olur da fotoğrafçılığa olan ilginiz artar, fotoğraf işleme konusunda da kendinizi geliştirir hatta birazcık fotoşop ya da lightroom vs öğrenirseniz, o kareler üzerinde pek çok düzenleme yapabilirsiniz. Bir gün bir bakmışsınız, çok karanlık olmuş dediğiniz, beğenmeyip bir köşeye attığınız fotoğraf, yıllar sonra işlediğinizde harika bir kareye dönüşüvermiş…

Zamanında Peru’da, Bolivya’da, Vietnam’da, Kamboçya’da, Laos’ta “maalesef” sadece jpeg fotoğraflar çekmiş bir fotoğraf meraklısının pişmanlığıyla yazıyorum bunları, bana güvenin…

Kişisel fikrimi paylaşmam gerekirse kim neyi isterse kullansın. Ama herkes dürüst olsun, önce kendine karşı.

DSLR makinesine ve objektiflerine dünyanın parasını yatırmış, aynasız makineye geçmek isteyip de donanımını, harcadığı paranın çok daha azına elinden çıkaramayacağını bilen Abi’nin aynasız karşıtlığı ne kadar doğrudur?

Veya kendisine sponsor olan firmanın hediye ettiği aynasız’ı kullanan fotoğrafçı veya blogger’ın aynasız hakkındaki “hem DSLR ile aynı kalitede fotoğraf çekiyor, hem de çok hafif…” diye başlayan yorumlarına ne kadar güvenebilirsiniz?

Hangi DSLR kullanıcısı hiç de uygun olmayan koşullarda, kalabalıkta veya rüzgarlı bir çölde (mesela Namib çölünde, tecrübe ile sabit…) objektif değiştirirken içinden küfür etmez ki? Ya da ertesi günü tümüyle fotoğraf çekerek geçirmeyi planlayan bir aynasız kullanıcısı, kendisine gerekli minimum 5 bataryayı şarj etmek için saatini kurup da her 2 saatte bir  şarj cihazındaki bataryayı değiştirmek için uyanırken usturuplu bir küfür savurmaz mı içinden?

Dürüst olalım.

Ve birbirinin eşdeğeri olduğu iddia edilen DSLR ve aynasızları karşılaştırırken fiyatlarını ve ağırlıklarını iyice araştırıp öyle karşılaştıralım, belki de DSLR’ler o kadar pahalı, aynasızlar o kadar hafif değildir.

Ve tabii ki gerçekten ne istediğinize bir karar verin önce. Seyahatten geri döndüğünüzde fotoğrafların yarısından fazlasında karede siz de yer alıyorsanız mesela, basit bir kompakt makine alıp geçin bence.

Ne demiş ustalar: “Amatörler ekipmanı, profesyoneller parayı, ustalar ışığı düşünür” V. Trent ve “Fotoğraf makinasının en önemli parçası onun 30 cm arkasında durandır.” A. Adams.

Gangtok, Kuzey Hindistan

Mütevazi olmakta fayda vardır, her zaman.

Sizi hayal kırıklığına uğratacağım, çok üzgünüm ama paylaştığınız fotoğrafın aldığı “like” sayısı o fotoğrafı iyi bir fotoğraf yapmaz.

Keza fotoğrafı çektiğiniz mekanın en çok gitme hayali kurulan, hatta çoğu zaman çok zor ulaşılabilen bir yer olması da fotoğrafınızı iyi yapmaz.

Bunları hasbelkader, Machu Picchu, Angkor Wat, Petra’daki El Hazne, Namib Çölünün Dune’ları, Tiger’ Nest Manastırı, Dünyanın Sonundaki Fener, Patagonya Buzulları, Havana’daki Devrim Meydanı, Luang Prabang’ın Tak Baat törenindeki Keşişleri, Tac Mahal, Kanchenchunga Dağı, Mostar Köprüsü ve daha başka pek çok ünlü görüntünün fotoğrafını çekmiş biri olarak söylüyorum.

Çünkü her seferinde çektiğim her bir karenin çok daha güzeline basit bir Google araması ile ulaştım.

Aslında bu saydıklarım karşınızda dururken görüntü o kadar harikadır ki o kareyi güzel bir fotoğrafa dönüştürmek için çoğu zaman sadece makineniz düz tutmanız yeterlidir, tıpkı aynı mekanları ziyaret eden yüzbinlerce fotoğrafsever gibi.

Dolayısıyla çektiğiniz fotoğrafların bir köşesine, hele de ismimizin sonuna photography diye yazarak bir imza atmayın, en azından işin daha henüz başındayken.

Zaten o fotoğrafınızı “izinsiz” kullanmak isteyen isminizi oradan kolaylıkla kaldırabilir, biliyorsunuz değil mi?

Bir de naçizane tavsiyem her şeyden önce şuna karar verin. İyi fotoğraflar mı çekmek istiyorsunuz, yoksa Instagram ve benzeri sosyal mecralarda daha çok “like” alacak fotoğraflar mı?

İyi fotoğraf için önerim doğru bir başlangıç yapmak olabilir. Bir fotoğraf kursu gibi. Sözgelimi Antalya’daki ANFAD ve ANFOK düzenli aralıklarla fotoğrafa yeni başlayanlar için Temel Fotoğraf Eğitimleri düzenliyorlar. Eminim her nerede yaşıyorsanız sizin de ulaşabileceğiniz benzer kurslar, eğitimler vardır.

Ve tabii ki okumak, fotoğrafçılığınızı geliştirebileceğiniz bir sürü de kitap var.

Ve eğer amacınız “like” ise bununla ilgili de google’da pek çok şey bulabilirsiniz.

Fitz Roy Dağı, El Chalten, Arjantin

Bwabwata Ulusal Parkı, Namibya

Seyahat fotoğraflarının olmazsa olmazı insanlar, portreler.

Gittiğimiz diyarlardaki “bize farklı gelen” insanları fotoğraflamak hepimizin ilgisini çeker, öyle değil mi?

Hindistan’nın Sadhu’ları, Küba’nın ağzında kocaman pürosuyla gülümseyen insanları, And Dağlarının rengarenk giysili küçük şapkalı Quechua veya Aymara kadınları, Budist coğrafyanın keşişleri, Kara Afrika’nın bembeyaz dişli gülümseyen çocukları… Liste uzar gider. Bu insanlar fotoğraflarımıza renk katarlar öyle değil mi?

Tabii ki çoğu zaman ufak bir ücret karşılığında…

Kişisel olarak insanları doğal yaşamları içerisinde fotoğraflamayı çok seven biri olsam da bu iş çok kolay değil, söylemeliyim.

Öncelikle izin almalısınız. İzin almak bazen sadece birine kameranızı gösterip “çekebilir miyim?” anlamında bir harekettir. Bazen doğrudan yanına gidip, kısa bir sohbetin ardından “fotoğrafını çekebilir miyim?” diye anlaşabileceğiniz bir dilde sormalısınız. Hatta sonrasında makinenizin dijital ekranında, çektiğiniz fotoğrafı göstermek de adettendir. Bazen de bu pozun karşılığını ödemeniz gerekir.

Tam da burada hepimizin iyi bildiği bir tavsiyeyi ben de tekrarlayayım. Yanınızda çektiğiniz fotoğrafın karşılığında bahşiş olarak verebileceğiniz ufak miktarlarda para bulundurun.

Ve genelde az kimsenin aklına gelen bir tavsiye de benden: O ufak miktarın ne olacağını önceden belirleyin, bazen düşüncesizce davranıp karşımızdaki insanı bırakın hayal kırıklığına uğratmayı, kızdırabilecek derecede “ufak miktarlar” verebiliyoruz çünkü. Bir turistin İstanbul’da fotoğrafını çektiği pala bıyıklı amcaya 1 TL vermesi gibi. Kişisel önerim bir fotoğrafın karşılığı en azından bir kahve veya bira parası olmalıdır.

Küçük bir tavsiye daha, lütfen ebeveynlerinden izin almadan çocukların fotoğraflarını çekmeyin ve asla çocuklara fotoğraf karşılığında bahşiş vermeyin.

Benim gibi izin istediğinizde modelinizin ister istemez poz verdiğini ve fotoğrafın da büyüsünün bozulduğunu düşünenlerdenseniz diğer bir yöntem uzaktan, çaktırmadan çekmek olabilir. Bunun için de en azından orta düzeyde bir teleobjektifiniz olmalı. Fakat yakalanırsanız “kızgın” bakışlara hedef olabilirsiniz. Tıpkı hemen aşağıdaki fotoğrafta olduğu gibi.